Pijn valt niet te vermijden, maar lijden staat vrij

Ik moest daarbij denken aan het stimulus en respons principe. Er komt iets binnen en dat vraagt om een reactie. Wat die reactie is staat ons vrij en bepaalt voor een groot deel hoe we ons erbij voelen. Voor de marathonloper staat het hem dus vrij de pijn als ongewenst lijden te zien of bijvoorbeeld als een nuttige bijdrage om succes te boeken. Voor de wat meer recreatieve hardloper; zie je de pijn als iets dat je in een slachtofferrol drukt of als een vrijwillige keus, een opoffering zoals u wilt, om fysiek zo lang mogelijk gezond te kunnen blijven? Of sterker nog, om fysiek én mentaal zo lang mogelijk gezond te kunnen blijven? ‘Sound mind, sound body’ zoals een bekend sportmerk als slogan voert.

We hebben dus altijd de vrije keus hoe te reageren. Een positieve mindset kan hierbij voor jezelf en je omgeving goed van pas komen. We kennen het wel, ‘het glas half leeg of half vol’. Diverse onderzoeken wijzen uit dat mensen die denken vanuit het ‘half volle glas’ meer tevreden zijn met hun leven dan de zogenaamde somberaars. Als je denkt in termen van overvloed blijk je met meer plezier door het leven te gaan dan als je denken wordt overheerst door een gevoel van schaarste. Sterker nog, de kans dat de toekomst zich ontwikkelt conform de visualisatie van je overtuigingen blijkt ook nog eens groot te zijn.

Op dit uitgangspunt van ‘selffulfilling prophecy’ worden dan ook uitspraken als ‘succes is een keuze’ of zelfs ‘geluk is een keuze’ gedaan. Op het eerste gezicht misschien nogal opportunistisch, je zult maar ongeneeslijk ziek zijn, maar het raakt wel de kern van waar het om draait. Als de ‘respons’ namelijk niet slechts een holle phrase is maar gebaseerd is op diepgewortelde principes en vertaald in een persoonlijke missie, dan is de kans aanzienlijk dat de persoon in kwestie door het gedrag dat hier het gevolg van is ook daadwerkelijk het beoogde succes of geluk zal ervaren. Essentieel bij de vorming van de missie is dat dit gebeurt vanuit een heldere visie op jezelf en de omgeving en resulteert in ambitieuze en realistische doelen.

Volgens sommige gedragsgoeroes gaat het niet zozeer om de stimulus of de respons maar vooral om de ruimte er tussen, het moment van keuze dus. Gaat het bij onze respons om de sociale spiegel of de verwachting van anderen waar we onze keuze op baseren of komt het voort uit een zorgvuldige toetsing op onze diepere waarden, ons geweten en ons zogenaamde levensscript? Dat is wat wordt afgewogen in de ruimte tussen stimulus en respons.

In termen van ontwikkelprogramma’s met als doel blijvende gedragsverandering tot stand te brengen heb je het dan over persoonlijk leiderschap. Dat kan in één op één coaching en in diverse maatwerktrainingen worden opgenomen waarbij ik Timemanagement apart wil noemen. Het traditionele Timemanagement is vooral gericht is op het vergroten van efficiency. Het zoveel mogelijk doen in een zo kort mogelijke tijd, gebruikmakend van de nodige hulpmiddelen, tools en programma’s. De klok wordt centraal gesteld. Wordt echter telkens de keuze waar tijd aan wordt besteed getoetst aan wat de persoon in kwestie echt belangrijk vindt dan wordt het persoonlijke kompas geraadpleegd. Dan gaat het veel meer over Selfmanagement. Wat er gebeurt in de ruimte tussen stimulus en respons bepaalt dus in grote mate de kwaliteit van leven. Carpe diem!