Verandermanagement: Hoe meet je de bedrijfscultuur?

De eeuwige struggle van een manager: je wilt bepaalde zaken binnen je bedrijf veranderen, maar het lukt maar niet om ze daadwerkelijk door te voeren. Een onderdeel waar veel managers tegenaan lopen is het veranderen van de bedrijfscultuur. Hoe kan het zo zijn dat de cultuur maar niet verandert? Ligt het aan de houding van je medewerkers of zijn er dieper onderliggende motieven? In deze blog gaan we dieper in op bedrijfscultuur en leggen we uit hoe je cultuur kunt meten.

Wat is bedrijfscultuur?

De bedrijfscultuur is de dagelijkse gang van zaken binnen een bedrijf. Het heeft te maken met normen, waarden en verwachtingen. Een voorbeeld van een bedrijfscultuur is wanneer er tijdens de lunchpauze door medewerkers buiten een wandeling gemaakt wordt. Ook de vrijdagmiddagborrel is onderdeel van een bedrijfscultuur. Of wat dacht je van een tafeltennis tafel op kantoor zodat je tussendoor even een balletje kan slaan? Maar ook de dresscode, wel of geen overwerk, veel of weinig vergaderingen allemaal voorbeelden van de bedrijfscultuur.

Hoe kijk jij tegen cultuur aan?

Om een cultuurverandering tot een succes te maken, is het belangrijk dat we eerst kijken naar hoe je tegen cultuur aankijkt. Door de jaren heen heeft de visie op cultuur belangrijke veranderingen doorgemaakt. Zo ging men er eerst van uit dat cultuur alleen gaat om wat mensen doen. Later werd er aan toegevoegd dat cultuur ook is wat mensen denken.

Iedereen kijkt met een andere bril naar cultuur. Je kunt hierin verschillende groepen onderscheiden die ieder een andere visie op cultuur hebben. In de wetenschap zijn de meningen hier ook over verdeeld. Zo heb je de antropologische school en de management school. De antropologische school geeft aan dat cultuur niet een factor is die de organisatie heeft, maar stelt cultuur gelijk aan de organisatie. Volgens hen kun je culturen niet beïnvloeden. De management school is juist van mening dat je culturen wel kan beïnvloeden. Zij vinden dus dat je culturen gericht kan veranderen.

Cultuur kun je beïnvloeden

Wij zijn van mening dat je cultuur kan beïnvloeden. Elk type gedrag is te beïnvloeden. Ook elke vaardigheid zoals verkopen, communiceren, managen kun je beïnvloeden.
Medewerkers moeten zich eerst bewust worden van hun onbewuste gedrag voordat ze bijvoorbeeld gedrag en vaardigheden kunnen veranderen.

Een bekende wetenschapper die er ook vanuit gaat dat je culturen kan beïnvloeden, is Straathof (2009). Straathof heeft een model ontwikkeld waarmee je culturen kan meten. Dit instrument, weergegeven in onderstaande figuur, bestaat uit drie onderdelen: gedrag, mindset en arena.

Gedrag (blauwe ring) is zichtbaar aan de oppervlakte van bedrijven en organisaties. Gedrag kan zich ontwikkelen tot bepaalde gewoonten, die door anderen bewust of onbewust worden overgenomen. De mindset (rode piramide) zijn waarden en overtuigingen. Waarden geven aan wat een individu of een groep belangrijk vindt. Overtuigingen beschrijven wat mensen motiveert. Door de waarden en overtuigingen die we hebben, creëren we een eigen werkelijkheid. De arena (groene ring) richt zich op betrekkingen tussen de groepsleden, waarin invloed en waardering belangrijk zijn. De onderlinge verhoudingen beïnvloeden het gedrag.

In het model kun je een soort vulkaan zien. Het gedrag (1) is wat binnen een bedrijf of organisatie zichtbaar is. Vanuit het gedrag gaan we naar de mindset (2), die de basis vormt voor de arena (3). Dit zijn de onzichtbare onderdelen van cultuur. Vanuit deze positie kan gedrag worden verklaard (4). Deze drie onderdelen kunnen elkaar wederzijds beïnvloeden.

Hoe meet je de bedrijfscultuur?

Vraag jij je af of je de bedrijfscultuur moet veranderen? Wees jezelf ervan bewust dat je cultuur niet zomaar kunt veranderen. Het veranderen van een bedrijfscultuur kan jaren duren. Het model van Straathof is een handig model om de huidige cultuur in kaart te brengen. Wat is het gedrag, arena en de mindset van je organisatie? Door het afnemen van o.a. diepte interviews en enquêtes in alle lagen van je organisatie kun je de cultuur meten.

Ga vervolgens na wat de gewenste cultuur is. Welk aspect van de cultuur wil je precies veranderd hebben? Breng duidelijk in kaart wat er veranderd moet worden en leg het goed uit. Cultuur is een ontastbaar begrip en maak het tastbaar door met voorbeelden en pakkende beelden de cultuurverandering uit te leggen. Heb jij hulp nodig om de cultuur binnen jouw bedrijf te veranderen? Wij helpen je graag op weg met jouw business improvement.

Team Development

Gedrag, mindset en de arena spelen dus een belangrijke rol bij cultuurverandering. Ook de samenwerking en teamspirit is bepalend voor een succesvolle cultuurverandering. Met team development wordt o.a. in kaart gebracht wat er al goed gaat en wat eventuele verbeterpunten zijn. Door middel van 4 stappen: intake, scan, gap analyse en best approach helpen wij jou op weg naar een nog sterker team. Nieuwsgierig geworden? De koffie staat al klaar, wij praten je hier graag over bij!

Bronnen
Straathof, A. (2009). Zoeken naar de kern van cultuurverandering: Inzicht, meten, sturen.Delft, Uitgeverij Eburon.
Verdoolaege, S.(2012) Leiderschapskansen voor publieke managers: faalratio organisatieveranderingen omlaag.